Gánh Chè Khuya (Út Trà Ôn, NSƯT Út Bạch Lan)

Ai ăn chè bột khoai
Bún tàu đậu xanh nước dừa
Đường cát hông
Nghe tiếng rao
Trong đêm dài u buồn
Đêm từng đêm
Thầm vang bên phố nhỏ
Nghe tiếng rao
Như một lời kêu than
Cho số kiếp phụ phàng
Em đi bán chè thưng
Nặng lo chữ hiếu cho tròn
Và em lo thân sống
Cho tròn nợ áo cơm
Hễ mỗi lần nghe tiếng rao
Vang từ đầu phố là lòng tôi
Như nhớ thương em gái lạ đã đi rồi
Cũng gánh gánh chè khuya
Qua lại đường này
Em gái ấy ở trong cuối phố
Với một mẹ già tuổi độ sáu mươi
Tóc chưa xuống khỏi bờ vai
Mà em đã gánh nặng
Rồi thương đau
Vì nuôi mẹ khổ nghèo
Nên em phải chịu nhọc nhằn
Lo cho tròn câu hiếu thảo
Tuổi mới mười lăm
Vo cơm chưa sạch cám
Mà em đã biết nấu chè thưng
Và gánh bán cho khách qua đường
Nhưng tội nghiệp thay
Chữ a bê em chưa biết một vần
Nhưng em siêng lắm chiều nào
Em cũng học với bà mẹ già
Chỉ đọc được vần xuôi
Thấy thương em cố sức sống
Trong cảnh đói nghèo thất học
Cho nên tôi mới bảo em
Mỗi ngày một buổi
Đến nhà để tôi dạy dùm
Sau bữa cơm trưa
Em đến học được chừng mười bữa
Bỗng nhiên em liên tiếp
Vắng ba hôm
Tôi đón hỏi em vào lúc nửa đêm
Khi em gánh gánh chè khuya
Về xóm vắng
Nghe tôi hỏi em cúi đầu
Im lặng rồi ngẩng
Nhìn tôi qua ngấn lệ tuôn trào
Em trả lời với tôi
Trong tiếng nói ngẹn ngào
Em nói em nghèo lắm
Không tiền mua giấy mực
Thì làm gì trả công
Thầy dạy dỗ cho em
Thầy ơi má đã dặn khuyên
Dốt đành chịu dốt
Đừng phiền người ta
Một con một mẹ đã già
Đói nghèo chịu được
Ơn kia khó đền
Không chú dạy dỗ
Là mong em biết chữ
Chớ đâu phải được trả công
Bằng quà vật bạc tiền
Vì thương em nghèo
Có hiếu lại hiền
Tôi nói chưa hết
Thì em đã khóc to hơn nữa
Và vội vàng quảy gánh chạy đi
Đường vắng giữa khuya
Chỉ còn một mình tôi
Đưa mắt nhìn theo em
Khuất dần trong bóng tối
Với nỗi xót thương
Cho một kiếp sống não nùng
Rồi kể từ đêm ấy
Tôi không còn trông thấy
Bóng em đâu
Chừng hỏi thăm mới hay rằng
Em bị đuổi nhà và đã ra đi ở mướn
Để lấy tiền nuôi bịnh mẹ
Tại nhà thương
Nghe chuyện ấy
Lòng tôi nao nao buồn tủi
Thương cho cuộc đời
Những trẻ bơ vơ
Rồi đêm đêm đi về trên xóm cũ
Tôi bồi hồi như nhớ lại tiếng em rao
Như còn vương vấn
Nơi phố lạnh canh buồn
Em đi bán chè thưng
Nặng lo chữ hiếu cho tròn
Giờ em đi mất đâu còn
Nhưng tôi nhớ mãi tâm hồn thơ ngây